Căng thẳng Israel - Iran đe dọa xuất khẩu cá ngừ Việt Nam

Thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), trong những năm gần đây, Israel luôn là một trong những thị trường xuất khẩu cá ngừ hàng đầu của Việt Nam, chỉ đứng sau Mỹ và EU. Vì vậy, căng thẳng leo thang gần đây giữa Israel và Iran đang gây ảnh hưởng đến xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang thị trường này.

VASEP cho biết, các doanh nghiệp lo ngại có thể phải ngừng đơn hàng xuất khẩu sang Israel trong những tháng cuối năm. 

Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, xuất khẩu cá ngừ sang Israel năm 2023 đã tăng 37% so với cùng kỳ năm trước, đạt hơn 50 triệu USD. Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Israel (VIFTA) đã tạo nhiều thuận lợi cho việc thúc đẩy xuất khẩu thủy sản, bao gồm cá ngừ, sang thị trường này.

VASEP cho rằng, nếu xuất khẩu sang Israel bị gián đoạn, lượng hàng tồn kho sẽ gia tăng, đẩy các doanh nghiệp cá ngừ vào tình thế khó khăn.

Tuy nhiên, trong 3 tháng gần đây, xuất khẩu cá ngừ sang Israel đã có dấu hiệu không ổn định. Mặc dù xuất khẩu tăng trưởng liên tục từ đầu năm 2024, nhưng đã giảm 31% trong tháng 7. Tháng 8, xuất khẩu có dấu hiệu hồi phục nhưng mức tăng chỉ đạt 20% so với cùng kỳ năm trước.

"Israel là một thị trường tiềm năng cho xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam. Dù khu vực Trung Đông thường xuyên xảy ra xung đột, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ sang Israel vẫn tăng trưởng", VASEP nhận định.

Tuy nhiên, với xung đột mới đây giữa Iran và Israel, dù chưa có doanh nghiệp nào báo cáo bị ảnh hưởng, VASEP dự báo xuất khẩu sang thị trường này sẽ biến động trong tương lai.

Ngoài ra, Trung Đông là trung tâm kết nối của ba châu lục: châu Á, châu Âu và châu Phi. Nếu xung đột xảy ra, có thể gây tắc nghẽn vận tải biển, đặc biệt là tuyến vịnh Aden, con đường ngắn nhất nối liền châu Âu và châu Á. Tuyến đường chiến lược này chiếm 12-13% tổng thương mại thế giới, và thủy sản Việt Nam xuất khẩu cũng phụ thuộc vào tuyến đường qua Biển Đỏ.

Trong bối cảnh xuất khẩu sụt giảm, các doanh nghiệp đang trông đợi vào dịp lễ cuối năm.

Các chuyên gia VASEP cho biết thêm, việc thu mua cá ngừ nguyên liệu trong nước năm nay gặp khó khăn do quy định về kích thước tối thiểu của cá ngừ vằn được phép đánh bắt, buộc các doanh nghiệp phải tăng cường nhập khẩu.

Giá cá ngừ nhập khẩu cao hơn do chi phí vận chuyển và tài chính gia tăng. Trong bối cảnh xuất khẩu sụt giảm, các doanh nghiệp đang trông đợi vào dịp lễ cuối năm. Nếu xuất khẩu sang Israel bị tắc nghẽn, hàng tồn kho sẽ tăng, vốn lưu chuyển chậm, khiến các doanh nghiệp càng gặp nhiều khó khăn hơn.