Ngân sách hụt thu 26.100 tỷ đồng khi kéo dài giảm 2% thuế VAT

Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc phát biểu tại phiên thảo luận của Quốc hội. Ảnh: VGP.

Tiếp tục kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV, chiều nay (28/11), Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc thừa ủy quyền Thủ tướng trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết về giảm thuế giá trị gia tăng (VAT).

Thực tế, chính sách giảm 2% thuế VAT với một số hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất 10% đang áp dụng tới cuối năm nay. Tuy nhiên, Chính phủ đề nghị kéo dài đến hết tháng 6/2025 để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp phục hồi sản xuất, kinh doanh.

Tương tự các lần trước, những lĩnh vực tiếp tục không được giảm thuế này gồm bất động sản, chứng khoán, dịch vụ ngân hàng, viễn thông, công nghệ thông tin, than cốc, sản phẩm hóa chất, hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Thời gian áp dụng tới cuối năm nay.

Đánh giá tác động của dự thảo Nghị quyết, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết ước tính số giảm thu ngân sách Nhà nước trong 6 tháng đầu năm 2025 khoảng 26.100 tỷ đồng; tương ứng mỗi tháng ngân sách giảm khoảng 4.350 tỷ đồng. Trong đó khâu nội địa là 2.850 tỷ và nhập khẩu 1.500 tỷ.

"Việc giảm 2% thuế VAT làm giảm thu ngân sách Nhà nước nhưng cũng có tác động kích thích sản xuất, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, qua đó cũng góp phần tạo thêm nguồn thu cho ngân sách Nhà nước", Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Đối với người dân, đối tượng được hưởng lợi trực tiếp của chính sách này, việc giảm 2% mức thuế VAT sẽ góp phần giảm trực tiếp chi phí trong việc tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ phục vụ đời sống.

Đối với doanh nghiệp, việc giảm 2% mức thuế VAT sẽ góp phần làm giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh, tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ và mở rộng sản xuất kinh doanh, góp phần tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động.

Trình bày Báo cáo thẩm tra về dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết đa số ý kiến trong Ủy ban nhất trí với đề xuất của Chính phủ về việc tiếp tục cho phép áp dụng chính sách đến ngày 30/6/2025.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng việc đề xuất ban hành và thực thi chính sách giảm thuế VAT thời gian qua được thực hiện tương đối ngắn hạn, phần nào thể hiện chất lượng của công tác dự báo và tầm nhìn của việc đề xuất ban hành chính sách, làm ảnh hưởng đến sự chủ động của doanh nghiệp trong hoạch định kế hoạch sản xuất, kinh doanh.

Do đó, để hướng tới sự ổn định và tính dự báo của hệ thống chính sách thuế VAT, đồng thời bảo đảm đồng bộ với hiệu lực thi hành dự kiến đang được quy định trong dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi), đề nghị Chính phủ bảo đảm thời hạn chấm dứt hiệu lực thực hiện của chính sách giảm thuế VAT như được trình tại kỳ họp này, không tiếp tục đề nghị kéo dài thời gian thực hiện của chính sách.

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) cũng bày tỏ sự băn khoăn việc giảm 2% thuế VAT không chỉ tác động đến ngân sách Nhà nước nói chung mà còn khiến các địa phương gặp nhiều khó khăn trong cân đối ngân sách trong 6 tháng đầu năm 2025.

"Tôi tin Chính phủ sẽ triển khai các giải pháp thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, qua đó bù đắp được nguồn thu bị giảm này. Nhưng về lâu dài, chúng ta không thể giảm thuế VAT mãi được mà cần đa dạng hóa, tối ưu hóa nguồn thu ngân sách. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát để xử lý nghiêm hành vi trốn thuế, chuyển giá tại các doanh nghiệp nước ngoài", đại biểu Đồng kiến nghị.