5 điểm then chốt trong chính sách thuế quan của Tổng thống Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump chiều 2/4 (giờ địa phương) đã công bố áp mức thuế cơ bản 10% đối với hàng nhập khẩu từ tất cả các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới và mức thuế quan cao hơn đối với hàng chục quốc gia có thặng dư thương mại với Mỹ.

Phát biểu tại Vườn Hồng trong khuôn viên Nhà Trắng, Tổng thống Trump đã chỉ trích những gì ông mà cho là thuế nhập khẩu “cao hơn nhiều” đối với hàng hóa từ Mỹ so với mức thuế mà nền kinh tế lớn nhất thế giới áp dụng cho các nước khác đối với hàng xuất khẩu của mình.

Ngoài mức thuế cơ bản 10%, chính quyền Trump cũng sẽ áp dụng thuế đối ứng đối với các quốc gia khác mà Nhà Trắng coi là có sự mất cân bằng thương mại với Mỹ. Mức thuế này sẽ bằng một nửa mức thuế mà các quốc gia đó áp dụng cho hàng xuất khẩu của Mỹ.

Doanh nghiệp Mỹ sốt ruột

Tổng thống Trump đã quảng bá chính sách thuế quan mới của mình như một biện pháp “giải phóng” nền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều doanh nghiệp lại bày tỏ lo ngại về tác động tiêu cực của hệ thống thuế quan mới này, theo Guardian.

“Các mức thuế này thực chất là một dạng tăng thuế, sẽ làm giá cả leo thang và gây tổn hại đến nền kinh tế”, Neil Bradley, Giám đốc chính sách của Phòng Thương mại Mỹ, nhận định.

Theo các doanh nghiệp, chi phí sản xuất sẽ tăng mạnh, buộc họ phải chuyển gánh nặng này sang người tiêu dùng, đi ngược lại với tuyên bố của Tổng thống Trump rằng “giá cả (hàng hóa) đã giảm đáng kể”.

"Mắt xích" Trung Quốc

Một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Trung Quốc, với tổng mức thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ nước này vượt ngưỡng 50%.

Tuy nhiên, các nước Đông Nam Á như Myanmar cũng đang chịu tác động do liên kết chặt chẽ với nền kinh tế Trung Quốc.

Trung Quốc và một số nước Đông Nam Á là các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi hệ thống thuế quan mới của chính quyền Tổng thống Trump. Ảnh: Reuters.

“Chính quyền Trump cho rằng bằng cách đánh thuế các quốc gia có dòng vốn đầu tư lớn từ Trung Quốc như Myanmar, Campuchia, Lào và Indonesia, họ có thể gián tiếp tác động đến xuất khẩu của Trung Quốc”, Tiến sĩ Siwage Dharma Negara từ Viện ISEAS-Yusof Ishak tại Singapore nói.

Tuy nhiên, các nước này có thể chịu thiệt hại đáng kể vì đầu tư từ Trung Quốc đóng vai trò quan trọng trong việc tạo việc làm và thúc đẩy xuất khẩu.

Canada và Mexico "chạy trời không khỏi nắng"

Dù Canada và Mexico không nằm trong danh sách bị áp thuế mới nhất, hai quốc gia láng giềng của Mỹ này vẫn phải đối mặt với mức thuế 25% cho mặt hàng thép, nhôm và ôtô, ảnh hưởng trực tiếp đến các ngành công nghiệp xuất khẩu quan trọng.

“Mặc dù một số yếu tố quan trọng trong quan hệ thương mại song phương vẫn được duy trì, nhưng các biện pháp thuế quan của Mỹ đã thay đổi cơ bản hệ thống thương mại quốc tế”, Thủ tướng Canada Mark Carney phát biểu sau quyết định triển khai thuế quan của chính quyền Tổng thống Trump.

Thủ tướng Canada Mark Carney. Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum tuyên bố rằng nước này sẽ không đáp trả bằng các biện pháp tương tự mà sẽ công bố một kế hoạch toàn diện nhằm ứng phó với tình hình.

Canh bạc lớn

Ngay cả chính quyền Tổng thống Trump cũng thừa nhận những rủi ro của chính sách thuế quan mới.

"Giai đoạn tiếp theo chủ yếu sẽ xoay quanh sự chuyển đổi vì những gì chúng tôi đang triển khai mang tính ảnh hưởng rộng khắp", Tổng thống Trump nói.

Phát biểu nói trên được cho là đã phản ánh sự sẵn sàng của ông Trump trong việc chấp nhận sự xáo trộn kinh tế trong ngắn hạn để đạt được mục tiêu dài hạn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu về sắc lệnh hành pháp áp thuế quan mới tại Vườn Hồng, Nhà Trắng. Ảnh: Reuters.

Các mức thuế mới sẽ có hiệu lực từ ngày 5/4, trong khi các quốc gia bị ảnh hưởng có thời gian đến ngày 9/4 để quyết định liệu họ sẽ thương lượng với Mỹ hay thực hiện các biện pháp trả đũa.

Điều này đặt ra viễn cảnh về một thời kỳ bất ổn đối với thị trường toàn cầu, với nhiều quốc gia có thể lựa chọn áp đặt thuế quan đối ứng, làm gia tăng căng thẳng thương mại, Guardian nhận định.

Không nơi nào thoát khỏi ảnh hưởng

Thậm chí những khu vực hẻo lánh nhất trên thế giới cũng không thoát khỏi tác động của chính sách thuế quan của chính quyền ông Trump.

Đảo Norfolk, một vùng lãnh thổ của Australia, đã bị áp mức thuế lên tới 29%, cao hơn 19 điểm % so với phần còn lại của đất nước.

Thủ tướng Australia Anthony Albanese tỏ ra bất ngờ trước quyết định này: “Tôi không nghĩ rằng đảo Norfolk lại là một đối thủ thương mại đáng gờm của Mỹ, nhưng điều này cho thấy không nơi nào trên thế giới có thể tránh khỏi tác động của chính sách thuế mới”.