Theo Hiệp hội xuất khẩu gạo Thái Lan, Việt Nam đã chính thức vượt qua Thái Lan để trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới trong sáu tháng đầu năm nay, trong khi Ấn Độ vẫn giữ vị trí đứng đầu.
Từ tháng 1 đến tháng 6, Ấn Độ đã xuất khẩu 11,68 triệu tấn gạo, tăng 36,5% so với cùng kỳ năm trước, tiếp theo là Việt Nam xuất khẩu 4,72 triệu tấn, tăng 3,6%, Thái Lan xuất khẩu 3,73 triệu tấn, giảm 27,3%. Pakistan đứng thứ 4, xuất khẩu 2,76 triệu tấn, giảm 20,2% và Hoa Kỳ xuất khẩu 1,40 triệu tấn, giảm 23,5%.
Năm nước nhập khẩu gạo Thái Lan hàng đầu là Iraq, chiếm 15,6% tổng lượng gạo xuất khẩu, Hoa Kỳ chiếm 7,4% tổng lượng gạo xuất khẩu, các quốc gia châu Phi chiếm 2,5% tổng lượng gạo xuất khẩu, đứng sau lần lượt là Trung Quốc và Senegal.
Chủ tịch hiệp hội Các nhà Xuất khẩu Gạo Thái Lan, Charoen Laothamatas, thừa nhận ngành gạo nước này đang đối mặt với áp lực kép là giá thành cao và chi phí vận hành tăng. Ông cho biết giá trị xuất khẩu gạo của Thái Lan trong sáu tháng đầu năm nay ước tính đạt 75,57 tỷ baht, giảm 36,4% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo tờ The Nation (Thái Lan), các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan ít quan ngại về mức thuế nhập khẩu 19% của Hoa Kỳ có hiệu lực vào đầu tháng 8, mà quan ngại hơn về diễn biến thị trường toàn cầu, bao gồm tình trạng dư cung gạo trắng và khả năng Nhật Bản chuyển ưu tiên nhập khẩu sang Hoa Kỳ.
Gạo là một sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu quan trọng của Thái Lan sang Hoa Kỳ, trong đó Thái Lan hiện đang nắm giữ thị phần lớn nhất, đặc biệt là đối với gạo thơm.
Ông Charoen trả lời công chúng rằng mức thuế mới chỉ làm chậm lại tốc độ mất thị phần dự kiến của gạo Thai Hom Mali vào tay các giống gạo Việt Nam như ST21, vốn có mức giá tương tự.
"Tuy nhiên, nếu Việt Nam tăng sản lượng gấp mười lần trong tương lai, dẫn đến giá gạo thấp hơn, Thái Lan sẽ mất thêm thị phần", ông Charoen cho biết.
Hiệp hội dự đoán, trong tháng 7, Thái Lan dự kiến sẽ xuất khẩu hơn 600.000 tấn gạo, vì một số quốc gia như Iraq, Trung Quốc, Nhật Bản và một số quốc gia châu Phi đã tăng đơn đặt hàng gạo, nhưng điều này có thể là do giá gạo giảm.
Giá gạo dự kiến sẽ tiếp tục giảm do nguồn cung tăng ở các nước sản xuất gạo và nhu cầu giảm, dẫn đến việc các nhà xuất khẩu gạo phải cắt giảm giá cạnh tranh.
Với thị trường Việt Nam, theo thống kê từ Cục Hải quan, tính chung trong 6 tháng đầu năm nay, nước ta đã xuất khẩu 4,7 triệu tấn gạo, với giá trị 2,44 tỷ USD, tương ứng tăng 3,6% về khối lượng và giảm 15,4% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Giá gạo xuất khẩu bình quân 6 tháng ước đạt 517,5 USD/tấn, giảm 18,4% so với cùng kỳ năm 2024.
Philippines vẫn là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm 42,6% tổng giá trị xuất khẩu. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu sang thị trường này trong 6 tháng đầu năm đã giảm 13,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
Mặc dù Việt Nam giữ vị thế là nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, nhưng đang phải đối mặt với áp lực lớn từ xu hướng giá gạo toàn cầu giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động và lợi nhuận của ngành gạo.