Sắp mở luồng xanh, xóa sổ 'xin - cho' thủ tục đầu tư?

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Luật Đầu tư (thay thế), trong đó đề xuất chính sách hoàn thiện, đơn giản hoá thủ tục đầu tư kinh doanh.

Với quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, cơ quan soạn thảo đưa ra 3 phương án sửa đổi và kiến nghị lựa chọn phương án 1. Luật chỉ quy định nguyên tắc xác định ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện vì lý do quốc phòng, an ninh, trật tự, đạo đức xã hội, sức khỏe cộng đồng; giao Chính phủ quy định danh mục chi tiết; các luật chuyên ngành không được quy định riêng. Phương án này sẽ rà soát và bãi bỏ các ngành nghề không cần thiết, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, quản lý bằng tiêu chuẩn kỹ thuật.

Bộ Tài chính đề xuất đơn giản hóa thủ tục đầu tư kinh doanh, tăng cường phân cấp thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư.

Ông Nguyễn Hồng Chung - Phó chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Liên chi Hội Tài chính Khu công nghiệp Việt Nam - đánh giá, quy trình cấp phép đầu tư tại các khu công nghiệp đã có nhiều cải tiến, song vẫn tồn tại những điểm nghẽn lớn. Sự chồng chéo giữa các thủ tục cùng thời gian xử lý kéo dài đang gây khó khăn đáng kể cho nhà đầu tư.

Thực tế, việc thẩm định chủ trương đầu tư theo Luật Đầu tư, thẩm định nhu cầu sử dụng đất theo Luật Đất đai, thẩm định thiết kế cơ sở theo Luật Xây dựng, hay thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) theo Luật Bảo vệ môi trường thường diễn ra tách biệt. Nhà đầu tư phải nộp nhiều bộ hồ sơ trùng lặp, thậm chí chờ đợi kết quả ở khâu này mới được triển khai khâu khác, khiến tiến độ dự án bị chậm đáng kể.

Với kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ, hiện là ngành nghề có điều kiện. Theo ông Đinh Nho Bảng - Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA), mỗi năm Việt Nam nhập khẩu khoảng 5 tỷ USD vàng nguyên liệu. Nếu xuất khẩu một nửa số vàng chế tác từ nguồn nguyên liệu này, ngành cũng có thể thu về 2,5-3 tỷ USD, tạo giá trị gia tăng từ lao động rất cao, lên tới 25%, đồng thời góp phần giải quyết việc làm và mang lại nguồn ngoại tệ.

Theo ông Bảng, đây là lĩnh vực rất cần được khuyến khích phát triển. Nếu được cởi trói và phát triển đúng hướng, chỉ riêng xuất khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ đã có thể mang về cho đất nước từ 5-7 tỷ USD mỗi năm.

Kinh doanh vàng, trang sức, thủ công mỹ nghệ là ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Tại hội thảo tham vấn chính sách Luật Đầu tư (thay thế) vừa qua tại Bộ Tài chính, nhiều ý kiến đề nghị đơn giản hóa thủ tục để tạo thuận lợi cho cơ quan thực hiện, làm rõ khái niệm kinh doanh có điều kiện.

Đại diện Bộ Công Thương kiến nghị không bỏ hoàn toàn thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án tại cụm công nghiệp, mà chỉ thu hẹp phạm vi áp dụng; cần bổ sung các hình thức đầu tư linh hoạt để bảo đảm sự tương thích giữa Luật Đầu tư, Luật Đất đai và các luật chuyên ngành khác. Về phân công trách nhiệm, đề xuất để UBND cấp tỉnh tự quyết định việc phân cấp cho các sở, ngành liên quan, thay vì quy định cứng trong luật.

Ông Trần Văn Lâm - Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội khóa XV - nhấn mạnh yêu cầu quản lý chặt chẽ nhưng hiệu quả, tránh rơi vào hai thái cực “không quản được thì cấm” hoặc “không quản được thì buông”. Ông Lâm đề xuất đẩy mạnh cơ chế “luồng xanh”, chuyển sang hậu kiểm để giảm phiền hà; yêu cầu nhà đầu tư tự chịu trách nhiệm về yếu tố tài chính, an ninh, môi trường; rà soát kỹ danh mục ngành, nghề ưu đãi và xác định rõ các luật cần sửa đổi đồng bộ khi điều chỉnh Luật Đầu tư.