Theo Dự thảo Nghị quyết của Bộ Xây dựng , trong trường hợp đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam theo hình thức đầu tư kinh doanh, Nhà nước cho vay tối đa không quá 80% tổng mức đầu tư được phê duyệt (không gồm dự phòng), lãi suất tối thiểu bằng 0%, thời hạn vay tối đa 30 năm tính từ ngày giải ngân đầu tiên; nhà đầu tư phải hoàn trả toàn bộ khoản vay trong 30 năm kể từ mốc này.
Với phương thức đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia không quá 80% tổng mức đầu tư. Các ngân hàng thương mại trong nước được miễn áp dụng quy định về tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với khoản vay này; đồng thời khoản vay không tính vào tổng dư nợ cấp tín dụng của ngân hàng đối với nhà đầu tư.
Bộ Xây dựng đề xuất, nếu đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam theo hình thức đầu tư kinh doanh, Nhà nước cho vay với lãi suất tối thiểu bằng 0%. Ảnh minh họa: Yicai Global.
Nhà đầu tư được miễn thuế nhập khẩu với máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải đường sắt tạo tài sản cố định và hàng hóa, linh phụ kiện, vật tư, phụ tùng… phục vụ dự án nếu trong nước chưa sản xuất được hoặc chưa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật.
Trong 3 năm đầu sau thời điểm vận hành, cho phép áp dụng mức chia sẻ 100% phần chênh lệch giảm doanh thu giữa thực tế và phương án tài chính khi doanh thu thực tế thấp hơn.
Chính phủ ưu tiên bố trí từ nguồn tăng thu hằng năm, dự toán chi còn lại của ngân sách Trung ương hoặc nguồn vốn kế hoạch đầu tư hằng năm để chi trả phần giảm doanh thu; sau 3 năm, việc chia sẻ thực hiện theo pháp luật PPP . Thời gian hoàn vốn của dự án không quá 70 năm.
Ngay sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, nhà đầu tư phải lập tiến độ thực hiện, kế hoạch huy động và giải ngân vốn; gửi cơ quan cấp giấy để xem xét, chấp thuận trước khi khởi công.
Nhà đầu tư có trách nhiệm giải ngân theo tỷ lệ vốn huy động theo giấy đăng ký đầu tư, bảo đảm các kỳ giải ngân không thấp hơn 20% so với kỳ giải ngân cho đến khi hết phần vốn góp.
Nếu không đáp ứng tiến độ huy động vốn theo cam kết, sử dụng vốn vay Nhà nước sai mục đích và không khắc phục kịp thời, cơ quan có thẩm quyền được đơn phương thu hồi; nhà đầu tư phải bồi thường mọi thiệt hại, tổn thất, phí tổn.
Nếu không đáp ứng tiến độ huy động vốn dự án đường sắt tốc độ cao theo cam kết, nhà đầu tư phải bồi thường mọi thiệt hại, tổn thất, phí tổn. Ảnh minh họa: AI.
Đặc biệt, nhà đầu tư bị đình chỉ hoặc chấm dứt hoạt động và không được bồi hoàn nếu gây phương hại hoặc có nguy cơ phương hại đến quốc phòng, an ninh, khai thác không bảo đảm chất lượng dẫn tới sự cố nghiêm trọng, hoặc không thực hiện bảo đảm theo quy định.
Nhà đầu tư tham gia thực hiện dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam phải có bảo đảm thực hiện dự án đối với khoản vay ngân sách; sau khi kết thúc xây dựng, tài sản hình thành từ dự án là tài sản bảo đảm. Nhà đầu tư không được cầm cố, thế chấp tài sản thuộc dự án để huy động vốn cho dự án khác.
Trong quá trình thực hiện, không được điều chỉnh mục tiêu đầu tư và quy mô chủ yếu về khổ đường, tốc độ thiết kế, tải trọng. Trường hợp đầu tư kinh doanh hoặc PPP, nhà đầu tư ưu tiên sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trong nước; yêu cầu đối tác nước ngoài chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực để làm chủ quản lý - vận hành - khai thác - bảo trì.
Kết luận phiên họp thẩm định dự thảo Nghị quyết, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu và các thành viên Hội đồng nhất trí về sự cần thiết ban hành Nghị quyết; dự thảo phù hợp với chủ trương, chính sách, pháp luật, bảo đảm an ninh - quốc phòng và không trái điều ước quốc tế liên quan. Còn các đại biểu khác đề nghị rà soát từ ngữ, giải trình rõ việc miễn thuế nhập khẩu, phối hợp Bộ Ngoại giao đánh giá tính tương thích với điều ước quốc tế Việt Nam là thành viên, cũng như nghiên cứu việc cho phép/chưa cho phép chuyển nhượng dự án.