Thế hệ tỷ phú mới từ cơn sốt AI

Các trung tâm dữ liệu đã tồn tại từ những ngày đầu của máy tính hiện đại. Nhưng nhu cầu tính toán khổng lồ cho AI đã kích hoạt một làn sóng đầu tư mạnh mẽ vào ngành vốn lâu nay khá trầm lắng này.

Chỉ số Tỷ phú Bloomberg đã xác định 16 nhà sáng lập, nhà đầu tư và giám đốc điều hành thuộc 8 công ty đang chiếm ưu thế trên thị trường trung tâm dữ liệu AI.

CoreWeave: Kỳ lân trung tâm dữ liệu AI trị giá

Mike Intrator, Brian Venturo và Brannin McBee. Ảnh: Bloomberg.

QTS: Từ doanh nhân cứu hộ ôtô đến ông trùm đế chế trung tâm dữ liệu

Từ nhiều năm trước, Chad Williams đã đặt nền móng cho một đế chế trung tâm dữ liệu. Từng điều hành công ty cứu hộ ôtô của gia đình khi còn trẻ, Williams đã xây dựng một doanh nghiệp bất động sản từ con số 0.

Năm 2003, ông và vợ Jeannie mua lại văn phòng của một công ty phá sản sau cơn sốt dot-com. Tòa nhà Overland Park ở bang Kansas - nơi đặt một trung tâm dữ liệu - giúp Williams thấy tiềm năng của lĩnh vực này.

QTS ra mắt vào năm 2005 từ việc mua lại một trung tâm khác ở bang Georgia. Williams sau đó tiếp tục mua nhà máy in cũ của Chicago Sun-Times và một địa điểm từng là nhà máy sản xuất chất bán dẫn gần Richmond, bang Virginia.

Trung tâm dữ liệu của QTS tại Ashburn, bang Virginia của Mỹ. Ảnh: QTS.

General Atlantic đầu tư vào QTS vào năm 2009, và QTS lên sàn chứng khoán bốn năm sau đó. Năm 2021, Blackstone mua lại QTS với giá 10 tỷ USD, còn Williams vẫn giữ chức CEO. Công ty trở thành một trong những đơn vị cho thuê trung tâm dữ liệu phát triển nhanh nhất Bắc Mỹ.

Tuy nhiên, Williams và Blackstone nảy sinh bất đồng, nên Williams rời QTS và thu về khoảng 3 tỷ USD tiền bán cổ phần. Ông chuẩn bị thành lập công ty mới tập trung tư vấn cho các nhà điều hành trung tâm dữ liệu và doanh nghiệp về cơ sở hạ tầng điện. Công ty cũng có kế hoạch xây dựng trung tâm dữ liệu.

Nebius: Tái sinh sau Yandex với 2,6 tỷ USD

Sinh ra tại Liên Xô năm 1964, Arkady Volozh thành lập công ty phần mềm Yandex năm 1997. Năm 2011, Yandex niêm yết cổ phiếu tại New York và đạt mức định giá đỉnh điểm khoảng 30 tỷ USD vào năm 2021, đưa Volozh trở thành một trong những doanh nhân giàu nhất nước Nga.

Khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra năm 2022, các nhà đầu tư bán tháo cổ phiếu Yandex, Nasdaq đóng băng cổ phiếu của Yandex còn Volozh bị Liên minh châu Âu trừng phạt.

Chad Williams và Arkady Volozh. Ảnh: Bloomberg.

Năm 2024, Yandex bán toàn bộ tài sản tại Nga với giá

Các chip độc quyền của Groq vượt trội ở quy trình vận hành các mô hình AI đã được đào tạo. Ảnh: Bloomberg.

Fermi và tham vọng siêu trung tâm dữ liệu hạt nhân

Fermi là một công ty trung tâm dữ liệu nhưng hiện vẫn chưa sở hữu trung tâm dữ liệu nào. Tài sản vật chất lớn nhất của công ty là một khu đất tại Texas, nơi định giá của Fermi tăng vọt nhờ kế hoạch xây dựng khu phức hợp điện toán tự cung tự cấp chạy bằng năng lượng hạt nhân, mang tên Dự án Matador.

Theo Fermi, khu đất này sẽ có bốn lò phản ứng hạt nhân Westinghouse, dự kiến đi vào hoạt động từ năm 2031. Trước thời điểm đó, công ty dự định vận hành bằng năng lượng tái tạo và khí đốt tự nhiên.

Khi hoàn thành vào năm 2038, dự án được thiết kế để cung cấp 11 gigawatt điện, đủ để vận hành 1,4 triệu m² hạ tầng điện toán AI quy mô siêu lớn. Fermi được đồng sáng lập bởi Toby Neugebauer, cựu bộ trưởng năng lượng Mỹ Rick Perry và con trai ông là Griffin Perry. Tài sản của Neugebauer hiện khoảng 5,1 tỷ USD, còn Perry vào khoảng 1,4 tỷ USD.

Toby Neugebauer và Rick Perry. Ảnh: Bloomberg.

Snowflake: “Lò” tạo tỷ phú

Benoit Dageville (tài sản 1,5 tỷ USD) và Thierry Cruanes (1,9 tỷ USD) từng là đồng nghiệp tại Oracle. Nhận thấy nhu cầu ngày càng lớn đối với phần mềm quản lý dữ liệu đám mây chuyên biệt, họ rời công ty và thành lập Snowflake vào năm 2012. Tám năm sau, Snowflake lên sàn trong thương vụ IPO lớn nhất lịch sử ngành phần mềm, với mức định giá hơn 33 tỷ USD.

Sự trỗi dậy của Snowflake đã đưa CEO Frank Slootman (3,1 tỷ USD) và hai nhà đồng sáng lập trở thành tỷ phú. Cựu giám đốc tài chính Michael Scarpelli cũng gia nhập nhóm này với khối tài sản khoảng 1 tỷ USD. Cổ phiếu Snowflake tăng khoảng 60% trong năm 2025, nâng định giá công ty lên khoảng 85 tỷ USD.

Cipher Mining: Từ đế chế Bitcoin Bitfury đến làn sóng trung tâm dữ liệu AI

Val Vavilov thành lập công ty Bitcoin Bitfury vào năm 2011, và sau này trở thành một trong những công ty lớn nhất trong ngành.

Ngoài khai thác tiền điện tử, Bitfury còn phát triển phần cứng và phần mềm liên quan, bao gồm các mạch điện tử chuyên dụng, máy chủ và giàn khai thác di động. Phần lớn công nghệ này được sử dụng trong các trung tâm dữ liệu.

Bitfury đã thành lập một loạt công ty, gồm Cipher Mining. Cipher Mining sau đó tách ra vào năm 2021. Phần lớn thành công gần đây của Cipher được thúc đẩy bởi các thỏa thuận liên quan đến AI. Hồi tháng 9, công ty đồng ý cung cấp sức mạnh tính toán thông qua trung tâm dữ liệu cho nền tảng đám mây AI Fluidstack, một hợp đồng được hỗ trợ bởi Google.

Cổ phiếu của Cipher đã tăng khoảng 200% trong năm 2025. Vavilov nắm giữ 12% cổ phần, và có tổng tài sản 1 tỷ USD.