Trong nhiều năm, CEO của Shopify, Tobi Lutke, được cả thế giới ngưỡng mộ vì phát triển công ty thương mại điện tử trị giá 125 tỷ USD mà không cần làm việc nhiều giờ như những nhà sáng lập các startup khác.
"Công việc của tôi thật tuyệt vời, nhưng đó cũng chỉ là công việc. Gia đình và sức khoẻ cá nhân được xếp cao hơn trong danh sách ưu tiên của tôi", ông viết trong một bài đăng hiện đã bị xoá trên X. "Những lần tôi làm việc hơn 40 giờ/tuần là khi tôi có mong muốn cháy bỏng được làm như vậy".
Năm nay, ngay cả Lutke cũng thay đổi thái độ.
CEO Tobi Lutke của Shopify.
"Tôi ở nhà ăn tối nhưng làm việc ít nhất 10 giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần", Lutke viết trên X, trả lời một người gọi ông là "ví dụ" cho một meme cho rằng bạn không thể cân bằng giữa công việc, cuộc sống và tạo ra một startup đột phá. "Tôi không muốn bị mọi người hiểu lầm bởi meme này".
Tình thế cũng đã thay đổi nhiều trong lĩnh vực công nghệ. Việc sa thải hàng loạt trở thành chuẩn mực trong một ngày công nghiệp mà nhiều người vẫn tin rằng, luôn an toàn. Áp lực từ AI đã tạo ra sự cạnh tranh gay gắt, vì các công ty sử dụng công nghệ để làm việc nhiều hơn với ít nhân viên hơn.
Chiến thuật cắt giảm nhân sự của Elon Musk hiện được nhiều đồng nghiệp của ông học hỏi. Tại Twitter, Musk đã cắt giảm 80% nhân viên – hơn 6.000 người sau khi tiếp quản. Giờ đây, công ty này không hề sụp đổ như nhiều người lo sợ. Ảnh hưởng của Elon Musk được chứng minh khi Tổng thống Donald Trump cũng nhờ đến ông để "cắt giảm" nhân sự trong bộ máy điều hành. Giờ đây, các CEO của những gã khổng lồ công nghệ cũng làm theo.
Đầu năm nay, Meta cho biết đã cắt giảm 4.000 nhân viên có hiệu suất thấp. Amazon yêu cầu nhân viên phải quay lại nơi làm việc vào các ngày trong tuần, chính sách mà nhân viên cho rằng còn nghiêm ngặt hơn so với trước đại dịch.
Microsoft, từng được xem là "người bạn thân thiện" vì văn hoá tương đối lỏng lẻo, đã cắt giảm 2.000 nhân viên trong quá trình "đại tu" của mình để loại bỏ những người có hiệu suất kém.
Google, công ty tiên phong trong các đặc quyền cho nhân viên như bữa trưa miễn phí, đã bắt đầu một "chiến dịch nâng cao hiệu quả".
Đồng sáng lập Sergey Brin, người đã rời xa vị trí lãnh đạo Google nhưng hiện thường xuyên xuất hiện làm việc với các mô hình AI Gemini, gần đây khuyến nghị nhân viên ở bộ phận này nên làm việc 60h/tuần và đến văn phòng đều đặn hơn.
Cắt giảm nhân sự, bắt buộc nhân viên trở lại văn phòng, cắt giảm đặc quyền tại nơi làm việc - ngành công nghệ không còn chiều chuộng nhân viên nữa.
Đã đến lúc làm việc
Trong nhiều năm, việc đua tranh chiêu mộ nhân tài trong mảng công nghệ đồng nghĩa các công ty chiều chuộng nhân viên bằng mức lương đáng kinh ngạc, chế độ đãi ngộ xa xỉ, chẳng hạn massage tại văn phòng và đồ ăn miễn phí do các đầu bếp đẳng cấp chế biến.
Năm 2022, Amazon tăng gấp đôi mức lương cơ bản còn Microsoft tăng lương toàn diện cho nhân viên đủ thâm niên để ngăn họ chuyển sang đối thủ cạnh tranh.
Khi cơn sốt đại dịch kết thúc, cổ phiếu công nghệ lao dốc và lãi suất tăng trong suốt năm 2022. Cuối 2022, đầu 2023, các Big Tech tiến hành các đợt sa thải lớn chưa từng có. Meta, Amazon, Google và Microsoft đã cùng nhau sa thải hơn 60.000 nhân viên trong thời gian đó.
Kể từ đó, tình trạng này vẫn tiếp diễn. Các nhân viên trong mảng này đã nói với Business Insider rằng, giờ đây họ phải "làm nhiều hơn với thu nhập ít hơn". "Có rất nhiều điều không chắc chắn", một nhân viên lâu năm của Amazon cho hay.
Không chỉ nhân viên cấp thấp, các Big Tech còn "lê máy chém" đến cả lớp quản lý cấp trung. Hồi tháng 12/2024, CEO Sundar Pichai của Google nói với nhân viên rằng Google đã cắt giảm 10% các vị trí phó chủ tịch và quản lý như một phần trong chiến dịch nâng cao hiệu suất của mình.
Áp lực hiệu suất
Bên cạnh cắt giảm, các Big Tech cũng yêu cầu mạnh mẽ về hiệu suất. Meta nói với nhân viên hồi tháng 1 răng họ sẽ cắt giảm 5% lực lượng lao động, tức là khoảng 4.000 người để "nâng cao tiêu chuẩn quản lý hiệu suất".
Google cũng gây áp lực lên nhân viên nhiều hơn. "Có nhiều áp lực hơn đối với các cá nhân để làm tốt hơn vai trò của họ và có nhiều cách quản lý hiệu suất tích cực hơn đang được áp dụng", một quản lý lâu năm của Google cho hay. "Chúng tôi được yêu cầu làm việc nhiều hơn với thu nhập ít hơn", một nhân viên lâu năm của Google cho biết.
Microsoft, nơi nhân viên thường làm việc một cách ít áp lực cho đến khi họ muốn nghỉ ngơi trước khi nghỉ hưu, cũng đã thay đổi khi sa thải 2.000 nhân viên có hiệu suất thấp mà không nhận trợ cấp thôi việc và chấm dứt chế độ phúc lợi y tế ngay lập tức. Microsoft cho hay tác phong yêu cầu hiệu suất cao tại Google, Meta hay Amazon khiến họ có động lực hơn để làm việc đó.
Thung lũng Silicon – "thung lũng tử thần"
Sự mạnh tay của các Big Tech khiến các startup vốn đã bận rộn lại càng phải tăng tốc. Các công ty này trước giờ vẫn có truyền thống ưu tiên công việc. Ở những công ty đã có vốn ban đầu nhưng chưa có lãi, nhân viên đang phải làm việc trong nhiều giờ ở nơi họ gọi là "thung lũng tử thần".
Các nhà đầu tư đổ tiền vào các startup khi lãi suất chạm đáy và quá trình mở rộng đột ngột sau đó gây ra một cuộc chạy đua vũ trang về đặc quyền để thu hút nhân tài. Nhân viên có thể làm việc tại nhà và sự sắp xếp lịch trình. Họ bỏ túi các khoản trợ cấp chăm sóc sức khoẻ và đi khắp thế giới trong những chuyến công tác xa hoa.
"Tôi nghĩ nhiều cá nhân – bao gồm cả người sáng lập, đã không còn nhìn thấy mục tiêu thực sự của một công ty, đó là kiếm tiền", Mang-Git Ng, người sáng lập Anvil, một công ty tự động hoá thủ tục hành chính, chia sẻ với Business Insider.
Hiện tại, CEO của các startup này đều phải thiết lập lại đãi ngộ, giảm dần công việc từ xa và cắt giảm biên chế. "Tôi đã từng nghe một vài nhà sáng lập nói với nhân viên rằng họ không làm việc đủ chăm chỉ và 'nếu bạn không hết mình, đừng khó chịu, chúng tôi có thể trả trợ cấp thôi việc, nhưng chúng tôi không thể chậm lại", Natan Fisher, người điều hành công ty tuyển dụng SingleSporout cho hay.
"Làm việc đến tận khuya, vào cuối tuần, thậm chí ngủ quên tại văn phòng, điều đó là có thật".
