Sai phạm có tính hệ thống
Chiều 31/3, Thanh tra Chính phủ (TTCP) tổ chức công bố kết luận thanh tra Dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Đây là cuộc thanh tra đột xuất theo chỉ đạo của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; mà trực tiếp Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu Thanh tra Chính phủ phải ban hành Kết luận thanh tra trước ngày 31/3/2025 với tiến độ và chất lượng cao.
Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Văn Cường.
Theo TTCP, Đoàn thanh tra đã phải thực hiện một khối lượng công việc rất lớn, trong đó có việc kiểm tra, đánh giá gần 3.000 đầu mục tài liệu, đối chiếu với hàng nghìn quy định cũ mới khác nhau. Các thành viên đoàn thanh tra phải làm việc xuyên Tết, kể cả thứ bảy, chủ nhật, thậm chí Trưởng đoàn thanh tra phải ở lại cơ quan làm việc. Để từ đó làm rõ "5 rõ", gồm:
Rõ nguyên nhân là phải xác định được nguyên nhân vì sao công trình xây dựng 10 năm, được 95% rồi mà phải dừng thi công, không sử dụng được?
Rõ sai phạm là việc không sử dụng được này có vi phạm quy định pháp luật không? Nếu có sai phạm thì cụ thể là ở điều nào, quy định nào?
Rõ trách nhiệm là khi đã phát hiện được hành vi vi phạm pháp luật rồi thì phải làm rõ trách nhiệm của tập thể và cá nhân nào?
Rõ thiệt hại là những sai phạm đó đã gây ra hậu quả gì? Thiệt hại bao nhiêu tiền, tài sản của Nhà nước?
Và cuối cùng, rõ lãng phí là phải căn cứ vào thực tiễn, đối chiếu với quy định hiện hành để nhận diện các dạng thức của lãng phí và xác định giá trị lãng phí.
Kết quả thanh tra cho thấy những sai phạm trong quá trình triển khai 2 dự án có tính hệ thống, vi phạm sau có nguyên nhân từ vi phạm trước; có yếu tố chủ quan xảy ra ở hầu hết các khâu, từ chuẩn bị đầu tư đến thực hiện đầu tư; từ phê duyệt chủ trương, kế hoạch lựa chọn nhà thầu; tổ chức đấu thầu; lựa chọn, ký kết và thực hiện các gói thầu. Hợp đồng xây dựng ký kết không rõ ràng, không tuân thủ bất kỳ quy định nào tại các văn bản quy phạm pháp luật về hợp đồng trong hoạt động xây dựng. Vừa ký hợp đồng xong thì 08 ngày sau đã phải đề nghị điều chỉnh thiết kế cơ sở. Thi công khi chưa có thiết kế kỹ thuật, chưa có bản vẽ thiết kế thi công và chưa có cả dự toán.
Đặc biệt, giá trị lãng phí được phát hiện qua thanh tra tại 2 dự án lên đến hàng nghìn tỷ đồng , cao gấp rất nhiều lần so với số tiền thiệt hại tạm tính khoảng 100 tỷ đồng.
Hiện tượng “lãng phí” tại 2 dự án dưới nhiều dạng thức khác nhau
Phát biểu tại buổi công bố kết luận thanh tra, Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Văn Cường cho biết, hiện tượng “lãng phí” tại 2 dự án diễn ra rất phổ biến, dưới nhiều dạng thức khác nhau, gây ra nhiều hệ lụy đặc biệt nghiêm trọng, có hệ lụy về vật chất như suy giảm nguồn lực, tăng gánh nặng chi phí do quản lý, sử dụng tài sản công không hiệu quả; có hệ lụy phi vật chất như việc lãng phí cơ hội khám chữa bệnh của nhân dân; gây nhức nhối trong dự luận xã hội; làm suy giảm lòng tin của người dân vào sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân của Đảng, Nhà nước.
Hiện tượng “lãng phí” tại 2 dự án diễn ra rất phổ biến, dưới nhiều dạng thức khác nhau, gây ra nhiều hệ lụy đặc biệt nghiêm trọng.
“Qua thanh tra, chúng tôi nhận thức về bản chất lãng phí là giá trị bị mất đi, không thể lấy lại được; lãng phí là mầm mống của thiệt hại và tình trạng lãng phí sẽ là rào cản của rào cản trong giai đoạn đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới”, Phó Tổng Thanh tra nêu rõ.
Cùng với việc chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm đến Bộ Công an xem xét điều tra, xử lý theo quy định pháp luật, Thanh tra chính phủ đề nghị các cơ quan có liên quan phải sửa đổi, bổ sung hoàn thiện hệ thống pháp luật thật đầy đủ, đồng bộ từ việc xác định hậu quả, giá trị lãng phí đến cơ chế thanh kiểm tra, giám sát, phát hiện, xử lý tương xứng, có tính răn đe cao đối với các hành vi gây lãng phí, đúng như Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định: “Để giải quyết triệt để các nguyên nhân dẫn đến lãng phí tài sản công thì trọng tâm phải là đổi mới mạnh mẽ công tác xây dựng, hoàn thiện và thực thi pháp luật”.
Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Văn Cường đề nghị, quá trình thực hiện kết luận thanh tra, các đơn vị được thanh tra trực tiếp ngoài các nội dung công việc theo thẩm quyền, cần chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan để triển khai thực hiện đầy đủ các nội dung tại kết luận, báo cáo Thủ tướng kết quả thực hiện theo quy định.
Ông bày tỏ hy vọng sau thanh tra, Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan sẽ rút ra nhiều kinh nghiệm quý báu phục vụ công tác quản lý, điều hành.
“Song song với quá trình tổ chức thực hiện kết luận thanh tra, tôi đề nghị các đồng chí Bộ Y tế tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm, quyết liệt thực hiện các biện pháp sớm đưa 2 bệnh viện đi vào hoạt động, đáp ứng lòng mong đợi của lãnh đạo Đảng, Chính phủ và các tầng lớp Nhân dân”, Phó Tổng Thanh tra Nguyễn Văn Cường nói.
