Hội thảo tham vấn về kết quả điều tra hộ kinh doanh về việc thực hiện hóa đơn, chứng từ tại NĐ70 do VCCI tổ chức tại TPHCM - Ảnh: VGP/MT
Góp ý, kiến nghị để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi hiệu quả
Trong giai đoạn đầu triển khai chuyển đổi từ phương pháp thuế khoán sang kê khai và áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, phần lớn hộ kinh doanh vẫn đang trong quá trình tìm hiểu, làm quen với phần mềm, thiết bị và quy trình mới. Do đó, có thể dẫn đến không ít trường hợp lúng túng, thiếu chính xác ngoài ý muốn trong quá trình thực hiện.
Báo cáo khảo sát của VCCI cho thấy 68% hộ không hiểu rõ cách sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, 69% chưa từng được tập huấn hoặc hỗ trợ kỹ thuật từ cơ quan thuế, 77% cảm thấy lo lắng trước nguy cơ bị xử phạt vì thiếu sót kỹ thuật.
Tại hội thảo, VCCI và các doanh nghiệp đã đưa ra kiến nghị không nên hồi tố nghĩa vụ thuế, không truy thu và không xử phạt đối với các giao dịch trước thời điểm hộ kinh doanh chính thức chuyển sang phương pháp kê khai trong giai đoạn từ 1/6 đến 31/12/2025. Giải pháp này còn giúp cơ quan thuế giảm tải áp lực kiểm tra - truy thu quá khứ, để tập trung nguồn lực hỗ trợ thực hiện chính sách hiện hành một cách hiệu quả và bền vững.
Nhiều hộ kinh doanh và doanh nghiệp cũng đã kiến nghị cơ quan chức năng cần có chính sách hỗ trợ tài chính, ít nhất là trong giai đoạn đầu triển khai, như miễn giảm thuế hoặc hỗ trợ chi phí đầu tư thiết bị tính tiền. Đồng thời, ngành thuế cần phối hợp với các tổ chức công nghệ triển khai các khóa tập huấn, hướng dẫn cụ thể, trực tiếp cho hộ kinh doanh, giúp họ nhanh chóng thích nghi với phương thức mới.
Các hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ đều thống nhất với chủ trương số hóa hóa đơn, chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai, hay truy xuất giao dịch theo mã định danh.
Gỡ vướng mắc về lập hóa đơn
Nghị định 70 yêu cầu trên hóa đơn điện tử phải có mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua, trừ trường hợp bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho người mua không kinh doanh.
Trên thực tế từ các hộ kinh doanh cho biết, khi áp dụng nghị định 70 cần cung cấp thông tin của người mua. Tuy nhiên có những trường hợp đặc thù, nhiều khách hàng đến mua hàng mà không cung cấp thông tin, khi đó người bán cũng không có quyền yêu cầu bắt buộc. Khi đó, dẫn đến rủi ro hộ kinh doanh có thể bị cơ quan quản lý nhà nước đánh giá là có hành vi vi phạm quy định về hóa đơn. Vì vậy, việc sớm ban hành hướng dẫn cho phép người bán ghi rõ "Người mua không cung cấp thông tin" trong các trường hợp giao dịch khi người mua không cung cấp thông tin như mã số thuế hoặc số định danh cá nhân là cần thiết để đảm bảo tính khả thi trong vận hành, đồng thời góp phần chuẩn hóa cơ sở pháp lý giữa các mắt xích khác nhau trong chuỗi cung ứng.
Một điểm nổi bật khác từ khảo sát của VCCI là tính công bằng và minh bạch của thị trường, cũng như khả năng thực hiện đồng đều và công bằng trong toàn hệ thống. Nhiều hộ kinh doanh và các đại lý phân phối đã phản ánh rằng các quy định hiện hành chưa thực sự đầy đủ thông tin hướng dẫn rõ ràng, chưa đồng nhất giữa các địa phương, khiến hộ kinh doanh gặp khó khăn khi tiếp cận chính sách hoặc giải trình với khách hàng.
Từ đó, một số kiến nghị bổ sung cũng đã được ghi nhận tại Hội thảo tham vấn về kết quả điều tra hộ kinh doanh về việc thực hiện hóa đơn, chứng từ tại NĐ70 của VCCI như cần có phương án hỗ trợ tài chính bước đầu để hộ kinh doanh đầu tư máy móc, phần mềm và kết nối hệ thống hóa đơn; đảm bảo thông tin truyền thông rõ ràng và áp dụng đồng bộ trên toàn quốc, hạn chế tình trạng khách hàng băn khoăn hoặc từ chối hóa đơn…
Chủ trương số hóa hóa đơn, chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai, hay truy xuất giao dịch theo mã định danh đều là những cải cách cần thiết trong tiến trình cải tổ thể chế tài chính quốc gia. Trong quá trình thực hiện, việc điều chỉnh, sửa đổi cho phù hợp với tình hình thực tiễn luôn là yếu tố quyết định và quan trọng để các chính sách, nghị định đi vào cuộc sống phát huy hiệu quả, lợi ích cho xã hội.
Minh Thi
