Khảo sát 200.000 người, 'ông trùm' Microsoft gọi tên 10 nghề tạm thời an toàn trước cơn sóng AI

Các công việc chân tay đang có vị thế lớn hơn bao giờ hết khi nhân viên văn phòng ngày càng dễ bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo.

Trong báo cáo mới có tiêu đề "Những tác động nghề nghiệp của AI tạo sinh" (Occupational Implications of Generative AI), Microsoft đã xem xét mối liên hệ giữa mức độ phụ thuộc của một số ngành nghề vào các công cụ AI và tác động tiềm tàng đến nghề nghiệp của họ.

Các nhà nghiên cứu của Microsoft đã phân tích dữ liệu từ 200.000 cuộc trò chuyện ẩn danh (và bảo mật) tại Hoa Kỳ giữa người dùng và chatbot AI Bing Copilot, được thu thập trong hơn chín tháng, từ tháng 1 đến tháng 9/2024.

Phân tích được công bố tuần trước tập trung vào những người dùng tìm kiếm sự hỗ trợ từ Copilot để hoàn thành một nhiệm vụ nào đó trong công việc. Điều này xác định hoạt động công việc nào mà AI tạo sinh đang thực hiện hoặc hỗ trợ thực hiện. 

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng người dùng chủ động tìm kiếm sự trợ giúp từ AI nhiều nhất để "thu thập thông tin, viết và giao tiếp với người khác", và đây cũng là những nhiệm vụ được AI hoàn thành thành công nhất.

"Chúng tôi thấy rằng AI thường đóng vai trò hỗ trợ con người như một huấn luyện viên, cố vấn hoặc giáo viên thu thập thông tin và giải thích cho người dùng".

Công nhân vận chuyển vật liệu nguy hiểm là một trong những công việc rất khó để AI có thể thay thế trong giai đoạn hiện tại.

Điều này khiến các nghề nghiệp như phiên dịch viên, biên dịch viên, sử gia, nhà văn và đại diện bán hàng có nguy cơ cao nhất bị AI áp dụng và tác động.

Trong khi đó, những người lao động chân tay lại ít có xu hướng kiếm sự trợ giúp từ AI nhất, và do đó được phân loại là những nghề nghiệp ít bị ảnh hưởng nhất bởi AI.

Điều này bao gồm các nghề như thợ rửa bát, nhân viên mát-xa, thợ lợp mái, người giúp việc và nhân viên vệ sinh.

Một báo cáo gần đây của Gallup cho thấy chủ yếu nhân viên văn phòng đang gia tăng việc sử dụng AI với 27% thường xuyên sử dụng AI tại nơi làm việc, tăng 12% kể từ năm 2024. Các ngành có tỷ lệ người dùng AI cao nhất là công nghệ (50%), dịch vụ chuyên nghiệp (34%) và tài chính (32%).

Trong khi đó, tỷ lệ sử dụng AI thường xuyên của nhân viên sản xuất và nhân viên tuyến đầu không thay đổi trong hai năm, từ 11% năm 2023 xuống còn 9% năm 2025, theo Gallup.

"AI đã thực sự thay đổi công việc văn phòng và mức lương thưởng cho các kỹ năng đang giảm đáng kể", chuyên gia về tương lai việc làm Ravin Jesuthasan nói với CNBC Make It trong một cuộc phỏng vấn. "Mọi người cần nâng cao và đào tạo lại kỹ năng ở quy mô và tốc độ thực tế."

Ông nói thêm: "Nếu tôi là thợ sửa ống nước, chúng ta còn lâu mới có thể để máy móc thay thế tôi, bởi vì bộ thiết bị ống nước tôi có trong nhà trông hoàn toàn khác so với của bạn, và do đó, khả năng một robot có thể làm được điều đó là rất nhỏ. Vì vậy, nó ổn định hơn rất nhiều".

Jesuthasan giải thích rằng các công việc lao động chân tay đã phát triển trong vài thập kỷ qua và trở thành lựa chọn hấp dẫn hơn đối với những người trẻ tuổi. Với nguy cơ tiếp xúc với AI thấp, các công việc lao động chân tay sẽ ngày càng trở nên phổ biến hơn.

"Công việc sản xuất trước đây rất bẩn thỉu, dơ dáy và tồi tàn thì giờ đây lại được trả lương rất cao vì nó mang tính kỹ thuật hơn nhiều", ông nói.