Tổng thống Belarus Aleksandr Lukashenko vừa ra chỉ thị tăng sản lượng khoai tây để giải quyết nhu cầu trong nước cũng như để hỗ trợ Nga trong bối cảnh thiếu hụt và giá lương thực tăng cao. Thông báo này được đưa ra trong cuộc thảo luận với Thống đốc Brest Oblast – ông Piotr Parkhomchik về việc tập trung vào việc mở rộng sản lượng nông nghiệp cho các loại rau chủ lực như khoai tây, củ cải đường, cà rốt, bắp cải và hành tây.
"Vấn đề này rất nghiêm trọng đối với chúng tôi. Nếu hỏi về điều gì chúng tôi rất giỏi, thì đó là trồng khoai tây", Lukashenko tuyên bố sau cuộc trò chuyện với Tổng thống Nga Vladimir Putin, người đã hài hước nêu ra chủ đề này. Lukashenko lưu ý rằng việc tăng cường sản xuất khoai tây sẽ có lợi cho cả Nga, hiện đang thiếu hụt khoai tây và nền kinh tế Belarus.
Chỉ thị này được đưa ra sau khi mùa màng bị thiệt hại đáng kể ở các nước lân cận do sương giá, ảnh hưởng đến năng suất và nhu cầu tăng. Ông Lukashenko nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng kho dự trữ ổn định và xem xét các giải pháp lưu trữ phù hợp để quản lý mức tăng sản lượng dự kiến.
Belarus gần đây đã hủy bỏ lệnh cấm nhập khẩu khoai tây, táo, hành tây và bắp cải từ Liên minh châu Âu. Thông báo chính thức nêu rõ đây là phản ứng trước mức thuế mới của EU đối với hàng nông sản Belarus, nhấn mạnh các nguyên tắc cởi mở và quan hệ láng giềng tốt đẹp. Tuy nhiên, sự thay đổi này cũng chỉ ra áp lực do tình hình lương thực hiện tại gây ra, điển hình là tình trạng thiếu hụt khoai tây ảnh hưởng đến cả Belarus và Nga.
Các báo cáo trước đó từ tháng 5 tiết lộ rằng Lukashenko đã thừa nhận tình trạng thiếu hụt khoai tây tại các cửa hàng Belarus, quy cho tình trạng khan hiếm này là do các nhà sản xuất địa phương ưu tiên xuất khẩu sang Nga, nơi giá khoai tây gần gấp đôi giá ở Belarus. Theo số liệu thống kê thương mại của Nga, Belarus đã xuất khẩu kỷ lục 170.000 tấn khoai tây sang Nga vào năm 2024, tăng 60,8% so với năm trước. Những đợt xuất khẩu này diễn ra ngay cả khi Belarus phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt và kiểm soát giá trong nước khiến doanh số bán hàng tại địa phương khiến người nông dân không có lãi.
Nga tiếp tục đối phó với lạm phát lương thực, trong đó khoai tây bị ảnh hưởng đáng kể. Tổng thống Putin gần đây đã thừa nhận mức độ nghiêm trọng của tình trạng thiếu hụt, cho rằng nguyên nhân là do sản lượng trong nước giảm và nhấn mạnh hợp tác khu vực về an ninh lương thực.
Tại Việt Nam, khoai tây cũng là một trong những mặt hàng nông sản có diện tích trồng tương đối lớn. Chỉ tính riêng các tỉnh phía Bắc, diện tích sản xuất cây vụ đông hàng năm khoảng 400.000ha, trong đó khoai tây dao động 15.000 - 18.000ha, sản lượng 250.000 - 320.000 tấn. Với ưu đãi về điều kiện đất đai và thời tiết, tiềm năng sản xuất khoai tây các tỉnh phía Bắc có thể đạt khoảng 150.000 - 200.000ha/năm.
Việt Nam được đánh giá có nhiều lợi thế về sản xuất và xuất khẩu khoai tây. Theo ước tính, nhu cầu của các nhà máy chế biến lên tới 180.000 tấn nguyên liệu/năm. Sản lượng khoai tây sản xuất trong nước mới đáp ứng được 35 - 40%, còn lại phải nhập khẩu từ nhiều nước khác nhau. Điều đó cho thấy ngành hàng khoai tây Việt Nam còn rất nhiều dư địa để phát triển.
