Bộ Tài chính đề xuất nâng giảm trừ gia cảnh lên 15,5 triệu đồng/tháng

Mức giảm trừ gia cảnh và biểu thuế lũy tiến hiện hành được đánh giá là bất cập khi cuộc sống ngày càng đắt đỏ. Ảnh: Phương Lâm.

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về hồ sơ dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế). Tại dự luật, Bộ đề xuất sửa đổi quy định về giảm trừ gia cảnh cho cá nhân người nộp thuế và người phụ thuộc, áp dụng cho kỳ tính thuế 2026.

Lý do là chỉ số giá tiêu dùng (CPI) giai đoạn 2020-2025 tăng khoảng 21,24%, tức vượt 20% - ngưỡng cần điều chỉnh giảm trừ gia cảnh theo quy định.

Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án điều chỉnh mức giảm trừ để trình cấp thẩm quyền xem xét.

Phương án 1, mức điều chỉnh dựa trên tốc độ tăng CPI. Như vậy, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế sẽ từ 11 triệu lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng. Còn người phụ thuộc được nâng từ 4,4 triệu lên 5,3 triệu đồng/tháng.

Bộ Tài chính đánh giá phương án này đúng theo Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành, đảm bảo nhu cầu thiết yếu cuộc sống và mức trượt giá từ thời điểm điều chỉnh gần nhất.

Phương án 2, mức điều chỉnh dựa trên tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người. Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế dự kiến lên 15,5 triệu đồng, người phụ thuộc 6,2 triệu đồng/tháng.

Bộ Tài chính cho rằng nếu thực hiện theo phương án này, ngân sách sẽ giảm thu, nhưng khi mức giảm trừ gia cảnh cao hơn, nộp thuế ít đi, thì thu nhập khả dụng của người dân tăng lên. Từ đó, Bộ cho rằng việc này có thể góp phần kích thích tăng chi tiêu hộ gia đình, tiêu dùng xã hội, và gián tiếp giúp tăng thu ngân sách từ các nguồn khác trong trung, dài hạn.

Như vậy, ở hai phương án Bộ Tài chính đưa ra, mức giảm trừ gia cảnh với người nộp thuế tăng thêm 2,3-4,5 triệu, còn người phụ thuộc tăng 0,9-1,8 triệu đồng/người/tháng so với hiện tại.

Giảm trừ gia cảnh là số tiền được trừ vào thu nhập chịu thuế trước khi tính thuế đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công của người nộp thuế là cá nhân cư trú. Giảm trừ gia cảnh gồm giảm trừ đối với người nộp thuế và giảm trừ đối với người phụ thuộc.

Việc xác định mức giảm trừ gia cảnh đối với người phụ thuộc thực hiện theo nguyên tắc mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một người nộp thuế.

Người phụ thuộc là người mà người nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng, bao gồm con chưa thành niên; con bị tàn tật, không có khả năng lao động; các cá nhân không có thu nhập hoặc có thu nhập không vượt quá mức do Bộ Tài chính quy định, bao gồm con thành niên đang học đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp hoặc học nghề; vợ hoặc chồng không có khả năng lao động, bố, mẹ đã hết tuổi tuổi lao động hoặc không có khả năng lao động; những người khác không nơi nương tựa mà người nộp thuế phải trực tiếp nuôi dưỡng.

Hiện, mức giảm trừ gia cảnh với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Mức này đã duy trì từ tháng 7/2020 đến nay. Cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh, phụ cấp, trợ cấp... số còn lại mới là thu nhập tính thuế thu nhập cá nhân. Mức này sẽ được nhà chức trách tính toán thay đổi khi CPI tăng trên 20%.

Biểu thuế lũy tiến từng phần với người làm công ăn lương hiện gồm 7 bậc, thuế suất từ 5% đến 35%.

Tuy nhiên, mức giảm trừ gia cảnh và biểu thuế lũy tiến đang được đánh giá là lạc hậu, bất cập khi chi phí sinh hoạt thực tế của người dân ngày càng đắt đỏ.