Kinh tế phục hồi rõ nét, xuất khẩu là điểm sáng

Sáng 9/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025.

Bộ trưởng KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng. Ảnh: QH.

Xuất nhập khẩu và đầu tư trực tiếp nước ngoài là điểm sáng

Trình bày báo cáo của Chính phủ, Bộ trưởng KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, tăng trưởng kinh tế trong 9 tháng qua cao hơn mục tiêu đề ra. Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được đảm bảo.

Trong đó tốc độ tăng GDP quý sau cao hơn quý trước, được các tổ chức kinh tế đánh giá cao. Quý 3 ước đạt 7,4% so với cùng kỳ, tính chung 9 tháng đạt 6,82%, thuộc nhóm dẫn đầu thế giới và khu vực.

“Nhìn chung kinh tế - xã hội năm 2024 khẳng định sự phục hồi rõ nét, tháng sau tích cực hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước; ước đạt và vượt 14/15 chỉ tiêu chủ yếu. Trong đó nổi bật là chỉ tiêu tốc độ tăng trưởng”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Trong những tháng cuối năm, ông Dũng cho hay, Chính phủ sẽ tiếp tục thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trên các lĩnh vực, ưu tiên đẩy mạnh tăng trưởng để phấn đấu tốc độ tăng trưởng GDP cả năng đạt và vượt 7%, hoàn thành toàn bộ 15 chỉ tiêu chủ yếu.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đồng tình với đánh giá của Chính phủ về những kết quả đạt trong thời gian qua.

“Khu vực kinh tế đối ngoại ghi nhận kết quả tích cực, trong đó, xuất nhập khẩu và đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt mức tăng trưởng cao, là điểm sáng của kinh tế Việt Nam năm 2024”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đánh giá.

Bên cạnh đó, nhiều công trình hạ tầng giao thông trọng điểm, quan trọng quốc gia được tập trung đẩy nhanh tiến độ triển khai và đưa vào khai thác, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Hạ tầng điện lực được thúc đẩy phát triển mạnh mẽ, có bước đột phá rõ nét. Đặc biệt, Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối với quy mô gần 1 tỷ USD được khánh thành sau hơn 6 tháng thi công trong khi dự án với quy mô tương tự thường mất từ 2-3 năm.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh. Ảnh: QH.

Khó tiếp cận đất đai vì giá đất cao, vượt quá khả năng chi trả

Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng lưu ý, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp còn nhiều khó khăn. Thị trường tài chính, tiền tệ còn tiềm ẩn thách thức, nợ xấu ở mức cao, việc xử lý các ngân hàng yếu kém còn chậm, tăng trưởng tín dụng những tháng đầu năm còn thấp, khả năng hấp thụ vốn và tiếp cận vốn tín dụng của doanh nghiệp còn hạn chế.

Tỷ giá có giai đoạn biến động bất thường ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp; quản lý thị trường vàng còn nhiều bất cập, gây áp lực lên thị trường ngoại tệ và tỷ giá. Rủi ro an ninh mạng đối với hệ thống tài chính Việt Nam trở nên thường trực và hiện hữu với hậu quả khó lường.

Thị trường bất động sản có tín hiệu phục hồi nhưng còn khó khăn, giá nhà chung cư ở phân khúc sơ cấp và thứ cấp bị đẩy lên cao, dẫn đến người có nhu cầu thực về nhà ở khó có khả năng tiếp cận. Giá đất nền tại các quận nội thành và ven đô Hà Nội đã có dấu hiệu tăng nhanh trở lại, nhất là đối với các huyện có thông tin lên quận.

Đặc biệt, thời gian vừa qua, tình trạng “bỏ cọc” sau khi trúng đấu giá tái diễn, tác động tiêu cực đến mặt bằng giá và thị trường nhà ở. Tình trạng lũng đoạn, thổi giá, tạo sóng, đầu cơ đất đai đẩy giá đất lên cao khiến cho việc mua bán hầu như chỉ diễn ra trong giới đầu cơ trong khi người dân, doanh nghiệp khó tiếp cận đất đai vì giá đất cao, vượt quá khả năng chi trả.

Cơ quan thẩm tra cũng nhắc đến tình trạng lạm thu đầu năm học vẫn xảy ra. Trong năm 2024, dư luận xã hội dậy sóng với trường hợp “học giả, bằng thật” ở cấp đào tạo trình độ cao nhất. Tuy nhiên, cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục chưa có biện pháp xử lý thỏa đáng, công khai, minh bạch với công luận.

Khắc phục tình trạng đùn đẩy, né tránh, thiếu trách nhiệm

Từ thực tế đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế bổ sung, nhấn mạnh một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong thời gian tới.

Trong đó, Chính phủ cần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững trên cơ sở tăng cường năng lực nội sinh, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; kiểm soát lạm phát, tỷ giá.

Đồng thời có giải pháp đặc biệt để khôi phục sản xuất của các doanh nghiệp ở các địa phương chịu ảnh hưởng bởi cơn bão số 3 vừa qua; nghiên cứu xây dựng chương trình đào tạo chuyên sâu về các ngành liên quan đến cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 như CNTT, AI, tự động hóa.

Về đầu tư phát triển hạ tầng, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nhấn mạnh đến giải pháp đẩy mạnh đầu tư vào các hạ tầng quan trọng như đường bộ cao tốc, đường sắt tốc độ cao, cảng biển, sân bay và hệ thống logistics thông minh, giúp Việt Nam tăng cường khả năng kết nối với thị trường quốc tế và thu hút thêm vốn đầu tư.

Cơ quan thẩm tra cũng lưu ý tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ thực sự chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả. Cùng với đó là tăng cường quản lý, giám sát thị trường vàng, thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản cùng với đó có giải pháp để ổn định và thúc đẩy các thị trường phát triển, củng cố niềm tin cho các nhà đầu tư.

Đồng thời cần có giải pháp cụ thể, hiệu quả để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm.

Ông Thanh lưu ý đến việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với tăng cường kiểm tra, giám sát; bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; tăng cường kỷ luật kỷ cương hành chính.

Đồng thời, thực hành tiết kiệm, phòng chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí; đề cao trách nhiệm của người đứng đầu; khắc phục tình trạng đùn đẩy, né tránh, thiếu trách nhiệm trong một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức.