Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa góp ý về việc đề nghị rà soát, đánh giá kết quả thực hiện các quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và điều kiện đầu tư kinh doanh và đề xuất cắt giảm, sửa đổi, bổ sung Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện quy định tại Luật Đầu tư. Trong đó, VCCI đề xuất đề xuất bỏ kinh doanh xuất khẩu gạo khỏi danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Đề xuất bỏ kinh doanh xuất khẩu gạo là ngành nghề kinh doanh có điều kiện (Ảnh minh hoạ)
Theo VCCI, danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư năm 2020 có xu hướng tăng lên qua các năm, do các luật chuyên ngành ban hành sau bổ sung thêm ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
Về mặt thực tế, số lượng ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện lớn hơn rất nhiều so với số lượng trong danh mục, bởi vì phạm vi ngành nghề kinh doanh có điều kiện trong danh mục khá lớn, trong đó có nhiều ngành nghề nhỏ cũng là ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Từ năm 2020 đến nay, chưa có đợt rà soát đánh giá tổng thể danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư 2020 để nhận diện tính phù hợp của các ngành nghề trong danh mục.
"Qua các đợt rà soát từ trước, phản ánh của doanh nghiệp, hiệp hội và trong bối cảnh tình hình hình kinh tế hiện nay, yêu cầu thúc đẩy môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, thông thoáng, việc đánh giá để cắt giảm, sửa đổi danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư là cần thiết"- VCCI nêu rõ.
Do đó, VCCI kiến nghị bãi bỏ 16 ngành, nghề ra khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện, gồm: Kế toán; làm thủ tục hải quan; xuất khẩu gạo; tạm nhập, tái xuất hàng thực phẩm đông lạnh; hoạt động mua bán hàng hóa của nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài tại Việt Nam; dịch vụ việc làm; dịch vụ cho thuê lại lao động; dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng xe ô tô; dịch vụ đóng mới, hoán cải, sửa chữa, phục hồi phương tiện thủy nội địa; dịch vụ đóng mới, hoán cải, sửa chữa tàu biển; hoạt động xây dựng của nhà thầu nước ngoài; dịch vụ quản lý, vận hành cơ sở hỏa táng; dịch vụ tư vấn du học; phổ biến phim; in, đúc tiền; biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang, tổ chức thi người đẹp, người mẫu.
Nêu lý do đề xuất bỏ kinh doanh xuất khẩu gạo khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện, VCCI cho biết gạo được xem là loại hàng hóa liên quan đến an ninh lương thực quốc gia, vì vậy các chính sách quản lý đặc thù liên quan gạo có thể là cần thiết.
Tuy nhiên, pháp luật hiện hành đã có nhiều quy định để đảm bảo an ninh quốc gia, quốc phòng và các lợi ích công cộng liên quan đến sản phẩm gạo. Cụ thể, việc cân đối nguồn thóc, gạo hàng hóa xuất khẩu, các yêu cầu về dự trữ lưu thông đã được quy định khá rõ trong Nghị định 107/2018/NĐ-CP. Do đó, yêu cầu về điều kiện đối với các doanh nghiệp xuất khẩu gạo để đảm bảo cho lợi ích công cộng là chưa phù hợp.
Ngay cả khi các điều kiện này là cần thiết thì các quy định về điều kiện kinh doanh cụ thể của xuất khẩu gạo trong pháp luật hiện tại hoàn toàn không hướng đến hay giúp bảo đảm các mục tiêu công cộng nêu tại khoản 1 Điều 7 Luật Đầu tư 2014.
Theo VCCI, nếu các điều kiện kinh doanh của xuất khẩu gạo nhằm hướng tới mục tiêu đảm bảo chất lượng của gạo xuất khẩu, thì công cụ kiểm soát bằng điều kiện kinh doanh là chưa phù hợp. Thay vào đó là các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật của hàng hóa và kiểm soát từ nguồn trồng, sản xuất gạo chứ không phải là từ các thương nhân xuất khẩu gạo.
Mặc dù so với Nghị định 109 năm 2010 của Chính phủ, các điều kiện kinh doanh tại Nghị định 107 đã giảm nhiều về độ khắt khe. Tuy nhiên, việc áp đặt điều kiện kinh doanh cho một ngành nghề kinh doanh thông thường sẽ là rào cản lớn cho các thương nhân muốn gia nhập thị trường này. Do đó, cơ quan này đề nghị bỏ xuất khẩu gạo ra khỏi danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.
