Vì sao 2 công trình bệnh viện ngàn tỉ bị bỏ hoang nhiều năm?

Kết luận thanh tra số 528 về thanh tra dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức tại tỉnh Hà Nam đã được Thanh tra Chính phủ công bố chiều 31-3.

Thanh tra Chính phủ chủ trì buổi công bố kết luận thanh tra chiều 31-3. Ảnh: thanhtra

Tại đây, Phó tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Cường cho biết quá trình thanh tra đã chỉ ra những sai phạm có tính hệ thống khi triển khai dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức.

Các yếu tố chủ quan xảy ra ở hầu hết các khâu, từ chuẩn bị đến đầu tư, phê duyệt chủ trương, lựa chọn nhà thầu, tổ chức đấu thầu.

Qua đó, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Y tế tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với Bộ trưởng, Thứ trưởng được phân công phụ trách 2 dự án theo từng thời kỳ liên quan đến các vi phạm, sai phạm nêu trong kết luận.

Đoàn công tác của Bộ Y tế trong một lần kiểm tra tiến độ dự án năm 2020. Ảnh: Trần Minh

Thanh tra Chính phủ chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm tại dự án Bệnh viện Bạch Mai 2 và Việt Đức cơ sở 2 đến Bộ Công an xem xét, điều tra.

"Sau thanh tra, con số hàng ngàn tỉ đồng được phát hiện cao gấp rất nhiều lần so với thiệt hại tạm tính khoảng 100 tỉ đồng ban đầu. Qua thanh tra, chúng tôi nhận thức rõ về bản chất lãng phí là giá trị bị mất đi, không thể lấy lại được"- ông Cường nói.

Tháng 12-2014, cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức được khởi công và kỳ vọng sẽ là hai bệnh viện hiện đại lớn nhất từ trước đến nay được xây dựng. Sau khi dự án hoàn thành, người dân sẽ được tiếp cận những dịch vụ y tế chất lượng cao ngay tại khu vực Hà Nam.

Đây cũng là lần đầu tiên nước ta có bệnh viện được xây dựng và vận hành theo tiêu chuẩn quốc tế.

Dự án cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai có quy mô 1.000 giường bệnh nội trú và đáp ứng khoảng 5.000 lượt khám mỗi ngày, với tổng diện tích sàn xây dựng trên 120.000 m2, được xây dựng gồm 1 tầng hầm và 6 tầng nổi.

Lễ cắt băng khánh thành khu khám bệnh thuộc Dự án Bệnh viện Bạch Mai

Cơ sở 2 của Bệnh viện Việt Đức có quy mô 1.000 giường bệnh nội trú và đáp ứng khoảng 3.500 lượt khám mỗi ngày, tổng diện tích xây dựng hơn 125.000 m2, được xây dựng gồm 1 tầng hầm và 9 tầng nổi. Dự án với tổng mức đầu tư gần 5.000 tỉ đồng cho mỗi bệnh viện

Tháng 10-2018, khu khám bệnh của cả hai cơ sở này đã chính thức được khánh thành.

Lễ cắt băng khánh thành khu khám bệnh của Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 vào cuối năm 2018

Tuy nhiên, sau đó, chỉ có khu khám bệnh của Bệnh viện Bạch Mai được đưa vào sử dụng một thời gian từ tháng 3-2019 đến tháng 3-2020 rồi thông báo tạm thời dừng hoạt động. Trong khi đó, Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 cũng chỉ cắt băng khánh thành và chưa từng tiếp nhận bệnh nhân.

Trong đợt dịch COVID-19, Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 được thay đổi chức năng thành bệnh viện dã chiến điều trị COVID-19 tại khu vực Hà Nam. Sau khi dịch bệnh hạ nhiệt, bệnh viện lại trở về cảnh "đóng cửa", dừng tiếp nhận bệnh nhân.

Năm 2021, Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 là nơi điều trị COVID-19

Nhiều năm qua, việc đưa khu khám bệnh của hai bệnh viện này vào hoạt động vẫn chưa được thực hiện, trong khi các hạng mục xây dựng đã dần xuống cấp.

Theo Bộ Y tế, nguyên nhân dẫn đến 2 dự án chậm tiến độ là do chưa lường hết được các phát sinh trong quá trình triển khai dự án, nhất là việc thực hiện các quy định trong đầu tư xây dựng cơ bản, cụ thể là thực hiện các hợp đồng xây dựng, nên phát sinh các vướng mắc trong thực hiện các hợp đồng và thanh quyết toán, giải ngân vốn.

Đại diện Ban Quản lý dự án cho biết trong quá trình xây dựng có nhiều điều chỉnh, thay đổi nhiều hạng mục theo ý kiến của 2 bệnh viện như thay đổi hệ thống điều hòa, nước nóng, số lượng điều hòa, khu vực nội trú cho y bác sĩ… nên thời gian thực hiện bị vượt quá.

Dự án hai bệnh viện “chậm tiến độ” suốt nhiều năm

Năm 2019, Bộ Y tế đã xin tiếp tục gia hạn thời gian thực hiện dự án. Tiến độ dự án đã được điều chỉnh thời gian thực hiện đến ngày 31-12-2020.

Tuy nhiên, đến nay, cả hai bệnh viện này vẫn chưa thể đưa vào hoạt động. Nhiều hạng mục vẫn chưa hoàn thành. Phần lớn trang thiết bị y tế chưa được mua sắm, lắp đặt. Đặc biệt, nhiều khu vực phụ trợ xuống cấp, một số khu vực tường bị bong tróc phủ rêu, sân, vườn cỏ dại mọc um tùm, trở nên hoang hóa.

Năm 2022, Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn công tác đã đi khảo sát hiện trường, kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án này.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết chủ trương đầu tư 5 bệnh viện tuyến Trung ương, tuyến cuối đến nay đã trải qua 3 nhiệm kỳ. Trong 5 bệnh viện, có 3 bệnh viện giao cho địa phương làm chủ đầu tư thì đã hoàn thành, trong khi 2 bệnh viện do Bộ làm chủ đầu tư thì vẫn dang dở. Việc đầu tư hai bệnh viện hiện đã chậm tiến độ nhiều năm, đội vốn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính kiểm tra thực địa dự án bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức cơ sở 2. Ảnh: VGP

Thời điểm đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng yêu cầu thành lập Tổ công tác do lãnh đạo Bộ Y tế làm Tổ trưởng, với sự tham gia của lãnh đạo các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Tài chính, Tư pháp, Văn phòng Chính phủ và UBND tỉnh Hà Nam

Ngày 8-1-2025, Thanh tra Chính phủ công bố quyết định thanh tra dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 tại Hà Nam. Thời kỳ thanh tra từ năm 2014 đến 2024.

Theo quyết định được công bố, thời kỳ thanh tra hai dự án Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 từ ngày 1-1-2014 đến ngày 31-12-2024, khi cần thiết có thể xem xét trước hoặc sau thời kỳ nêu trên. Thời hạn thanh tra là 40 ngày làm việc kể từ ngày công bố quyết định thanh tra.

Tổng Bí thư yêu cầu có kết luận thanh tra đối với 2 dự án này trước ngày 31-3-2025. Sau đó triển khai ngay các biện pháp để đưa 2 bệnh viện này vào sử dụng.

Hai dự án Bệnh viện Việt Đức và Bạch Mai cơ sở 2

Trước khi có quyết định thanh tra, chiều 31-12-2024, Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương Đặng Văn Dũng cho biết tại phiên họp thứ 27 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Tổng Bí thư Tô Lâm đã yêu cầu phải tiến hành thanh tra dự án Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 tại Hà Nam.